Những lễ hội hiến sinh ám ảnh nhất tại Việt Nam

Đâm trâu, chém lợn… là những lễ hội bạo lực tại nhiều địa phương bị công luận quốc tế lên án và để lại nhiều ám ảnh nhất đối với người chứng kiến.

Dưới đây là một số lễ hội hiến sinh gây nhiều tranh cãi tại Việt Nam:

Đâm trâu Tây Nguyên

Lễ hội đâm trâu với biểu tượng “cây nêu thần” có ý tưởng mong muốn cuộc sống ấm no, hạnh phúc, trở thành một nghi lễ độc đáo trong các ngày hội của buôn làng Tây Nguyên.

Lễ hội đâm trâu tại Lâm Đồng. Ảnh: Internet

Tại đây, tùy theo mục đích, hoàn cảnh cụ thể và tùy theo từng sắc tộc mà lễ hội này được tổ chức trong những thời điểm, khoảng thời gian và không gian khác nhau.

Ngày đầu tiên của lễ hội đâm trâu là ngày hội dựng cột nêu, cột trâu là cọc hiến tế. Những người có uy tín trong làng được giao trách nhiệm mời bà con đến dự hội, già làng làm lễ cúng cột trâu. Người tế chủ đứng bên con trâu đọc lời khấn thần và khấn trâu trước lúc đâm trâu.

Ngày thứ hai lễ đâm trâu thực sự bắt đầu. Già làng cầm nắm gạo và nước sạch vãi vào mình trâu và đọc. Người ta dùng gươm chặt vào hai khuỷu chân con trâu, lấy lời khấn trời phù hộ cho dân làng khoẻ mạnh, xin tế trời một con trâu, mong trời phú cho buôn làng năm sau làm ăn được mùa. Các thanh niên đầu chít khăn đỏ, tay cầm khiên, giáo nhảy múa quanh con trâu theo nhịp cồng chiêng.

Sau nghi lễ nhảy múa, những trai làng khoẻ mạnh bắt đầu đâm trâu. Ai trong số đó đâm một nhát vào tim trâu chết thì được cả làng hò reo tán thưởng. Chiếc chiêng mẹ được úp lên mặt trâu và sau đó, người ta lấy máu trâu bôi lên cây nêu, cột đâm trâu và chiếc kèn các chàng trai đang thổi.

Cuối cùng, con trâu bị đâm sẽ được xẻ thịt chia cho các gia đình. Một phần con trâu được giữ lại để uống rượu chung tại nhà rông.

Sau khi bị công luận quốc tế lên án, năm nay UBND tỉnh Lâm Đồng sẽ không cấp phép, tổ chức lễ hội vì mục đích thương mại vi phạm các quy định về thực hiện nếp sống văn minh; đặc biệt là không tổ chức nghi thức đâm trâu trong các lễ hội truyền thống tại địa phương... 

Lễ hội chạy lợn tại Hà Nội

Xưa kia, lễ hội Chạy lợn ở Trại Diền (thôn Duyên Yết, Hồng Thái, Phú Xuyên, Hà Nội) là cuộc thi mổ lợn cấp tốc nhằm kịp khao đội quân lên đường cho trận Ngọc Hồi – Đống Đa do vua Quang Trung lãnh đạo.

Ngày mùng 7 tháng giêng âm lịch, dân làng Duyên Yết lại tổ chức lễ hội “chạy lợn” để tưởng nhớ đức Cao Sơn Đại vương. Ảnh: VNE

Tuy nhiên, cũng có truyền thuyết ghi lại, vào đời Hùng Vương thứ 18 khi đức Cao Sơn Đại vương dẫn quân đi đánh giặc đã nghỉ chân tại làng. Các bô lão đã xin được làm cỗ khao quân, nhưng với điều kiện là phải làm thật nhanh và đầy đủ món.

Đến nay, lễ hội này được tổ chức hàng năm vào mồng 7 Tết âm lịch. Theo thông lệ, các “ông lợn” chỉ được giao cho các gia đình nền nếp, con cháu thành đạt, phương trưởng chăm nuôi. 10 ngày trước lễ hội, "ông lợn" chỉ ăn cháo gạo nếp và được tắm rửa bằng nước lá thơm hằng ngày.

Cuộc thi chạy lợn được diễn ra với sự tham gia của 3 xóm. Khi tiếng trống lệnh bắt đầu, các lực sĩ khiêng “ông lợn” chạy vào sân đình. Người chặt đầu, người cạo lông, người lấy phủ tạng, chỉ chưa đầy 2 phút, chiếc thủ lợn ngậm đuôi, gầu o, vai, mông, cùng phủ tạng đã được bày lên khay chuẩn bị dâng lễ.

Lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh

Vào mồng 6 Tết Âm lịch hàng năm, người dân thôn Ném Thượng, xã Khắc Niệm (Tiên Du, Bắc Ninh) lại tổ chức lễ hội chém lợn tế Thánh.

Lễ hội này đã có lịch sử hơn 800 năm. Theo truyền thuyết vẫn được dân làng truyền kể, lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ một vị tướng thời nội chiến. Khi bị đối phương truy đuổi, vị tướng này đã dẫn quân về lánh nạn ở làng Ném Thượng. Vì không đủ lương thực, trong khi lợn rừng lại rất nhiều, nên ông đã ra lệnh chém lợn nuôi quân. Vị tướng đó có thể là sứ quân Nguyễn Thủ Tiệp thời loạn 12 sứ quân hoặc tướng Đoàn Thượng thời Lý.

Lễ hội chém lợn tại Bắc Ninh. Ảnh: Internet

Trước khi làm lễ, 2 "ông lợn" được rước đi quanh làng, sau đó đặt tại sân đình. Hai thủ đao được dân làng chọn từ những gia đình hạnh phúc, con cháu đề huề, nuôi lợn mát tay, khỏe mạnh và phải đúng 50 tuổi sẽ ra tay chém hai chú lợn để tế Thánh.

2 "ông lợn" nhanh chóng bị chém đứt đôi trong sự hò reo của đám đông chứng kiến. Kết thúc lễ chém lợn, dân làng và du khách thập phương thường cầm những tờ tiền lẻ chấm vào máu lợn rồi mang về đặt lên ban thờ, cầu cho một năm may mắn và sung túc.

Sau khi bị Tổ chức Động vật châu Á lên án cho rằng đây là hoạt động phản cảm, gây tác động tiêu cực về nhiều mặt, làm ảnh hưởng xấu tới tâm lý của người chứng kiến và tác động tới ngành du lịch Việt Nam.

Quá tải, biến tướng ở nhiều lễ hội

Quy hoạch hơn 7.000 lễ hội, nên không? 

Sẽ không còn chuyện nâng cấp lễ hội

Nên đọc

Ông Nguyễn Tử Quỳnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cho biết trên VTC News, hiện nay, lễ hội tại thôn Ném Thượng vẫn được tổ chức đều đặn hàng năm. Tuy nhiên, từ 2 năm trước, do có nhiều ý kiến trái chiều về việc chém lợn công khai giữa hàng nghìn người dân nên UBND và các cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh đã có chỉ đạo không tổ chức chém lợn tại lễ hội này nữa.

"Lợn cúng tế vẫn được người dân nuôi. Nhưng đến ngày lễ hội, người dân không còn chém lợn, mổ lợn công khai ở sân đình, trước sự chứng kiến của nhiều người nữa. Thay vào đó, một số người sẽ đem lợn ra phía sau đình, nơi kín đáo để thịt lợn giống như cách mổ lợn thông thường”, ông Quỳnh cho biết.

Lễ hội cầu trâu Tam Nông, Phú Thọ

Lễ hội cầu trâu xã Hương Nha, huyện Tam Nông, Phú Thọ được tổ chức đều đặn hàng năm nhằm tưởng nhớ nữ tướng Xuân Nương (thời Hai Bà Trưng).

Lễ hội này mới được khôi phục lại và được tổ chức trong vài năm gần đây, nhưng nhanh chóng bị lên án vì quá phản cảm, dã man. Ảnh: FB

Lễ hội cầu trâu được nhân dân chuẩn bị cẩn thận và chu đáo từ 20 tháng chạp dân làng đã họp bàn để chọn mua trâu. Trâu phải là trâu đực béo khỏe. Người được chọn nuôi trâu gọi là: “Chứa lềnh” chủ chứa lềnh nhất thiết phải ăn chay từ khi rước trâu về. Lán của trâu phải làm bằng vật liệu mới, mỗi buổi chiều chủ chứa lềnh phải đem trâu ra bến tắm sau đó tự tắm cho mình.

Đến 7h tối ngày 12 tháng giêng nhà chứa lềnh phải làm một cỗ gà và một cỗ chay gồm củ mài, mía ngọt, chè lam, chè kho và hoa quả cùng một hũ rượu mộng. Tối đến chủ tế và dân làng cùng 12 “ con chùa” (12 trai đinh khỏe mạnh với 12 vồ để khảo trâu – cầu trâu) đến nhà chứa lềnh rước trâu ra đền Hạ (còn gọi là miếu thờ ông) nơi đây thờ thập bộ thần quan và những tướng sỹ khi nghe tin bà mất đã nhảy xuống hồ tuẫn tiết để tỏ lòng trung của bầy tôi.

Trước khi làm lễ cầu trâu người ta đốt bên cạnh cột buộc trâu 2 bó đuốc bằng nứa khô, sau đó nhà sát làm lễ mật xin khẩn âm dương rồi 12 con chùa múa, cúng trước cửa đền trước khi cầu trâu. Khi trâu ngã gục và chết nhà sát phải thử lửa vào bộ phận “sinh thực khí” là bộ phận nhạy cảm nhất của trâu xem trâu đã chết chưa, nếu chưa chết nhà sát cho các con chùa đánh tiếp đến khi trâu chết hẳn nhà sát mới được mổ.

Ngày nay, đã có nhiều ý kiến trái chiều về việc từ bo hay duy trì nghi lễ phản cảm và được cho là không còn phù hợp với xã hội hiện đại.

Đức Hòa (tổng hợp)